Bộ 18 刀 đao [2, 4] U+5206
分 phân, phận
fen1, fen4- (Động) Chia cắt (làm ra thành nhiều phần). ◎Như: phân cát 分割 chia cắt, phân li 分離 chia li, phân thủ 分手 chia tay mỗi người đi một ngả.
- (Động) Tách ghẽ, biện biệt. ◇Luận Ngữ 論語: Tứ thể bất cần, ngũ cốc bất phân 四體不勤, 五穀不分 (Vi Tử 衛子) Tay chân không chăm làm, không biết phân biệt năm giống lúa.
- (Động) Chia cho. ◇Sử Kí 史記: Quảng liêm, đắc thưởng tứ triếp phân kì huy hạ 廣廉, 得賞賜輒分其麾下 (Lí tướng quân truyện 李將軍傳) Tính (Lí) Quảng thanh liêm, được tiền thưởng là chia ngay cho người dưới.
- (Động) Chia xẻ. ◇Sử Kí 史記: (Ngô Khởi) dữ sĩ tốt phân lao khổ (吳起)與士卒分勞苦 (Tôn Tử Ngô Khởi liệt truyện 孫子吳起列傳) (Ngô Khởi) cùng chia xẻ khó nhọc với quân sĩ.
- (Tính) Từ một cơ cấu tổ chức chung chia ra. ◎Như: phân cục 分局 bộ phận, phân công ti 分公司 chi nhánh.
- (Tính) Rõ ràng, minh bạch. ◎Như: thị phi phân minh 是非分明 phải trái rõ ràng. ◇Đỗ Phủ 杜甫: Thiếp thân vị phân minh, Hà dĩ bái cô chương? 妾身未分明, 何以拜姑嫜 (Tân hôn biệt 新婚別) Thân phận thiếp chưa rõ ràng, Biết lấy địa vị nào mà bái lạy cha mẹ chàng?
- (Danh) Thành phần. ◎Như: đường phân 糖分 phân đường, dưỡng phân 養分 thành phần chất dinh dưỡng.
- (Danh) Lượng từ: (1) Đơn vị chiều dài, mười phân (cm) là một tấc. (2) Phút, một giờ có sáu mươi phút. (3) Đơn vị đo góc, sáu mươi phân 分 là một độ. (4) Xu. ◎Như: bách phân chi nhất 百分之一 một phần trăm của một đồng bạc. (5) Sào (diện tích ruộng đất), bằng một phần mười của mẫu (Trung Quốc).
- (Danh) Phân số (trong môn số học).
- (Danh) Số điểm (trường học, tranh đua thể thao).
- Một âm là phận. (Danh) Danh vị, phạm vi của cá nhân trong xã hội. ◎Như: danh phận 名分, chức phận 職分. § Tục cũng dùng như chữ phận 份.
- (Danh) Hoàn cảnh, quan hệ. ◎Như: duyên phận 緣分.
|
