Bộ 40 宀 miên [6, 9] U+5BA2
客 khách
ke4- (Danh) Khách 客, đối lại với chủ nhân 主人. ◎Như: tân khách 賓客 khách khứa, thỉnh khách 請客 mời khách. ◇Cổ nhạc phủ 古樂府: Khách tòng viễn phương lai, Di ngã song lí ngư 客從遠方來, 遺我雙鯉魚 (Ẩm mã trường thành quật hành 飲馬長城窟行) Khách từ phương xa lại, Để lại cho ta cặp cá chép.
- (Danh) Tiếng xưng hô của người bán (hoặc cung cấp dịch vụ) đối với người mua (người tiêu thụ): khách hàng. ◎Như: thừa khách 乘客 khách đi (tàu, xe), khách mãn 客滿 đủ khách.
- (Danh) Phiếm chỉ người hành nghề hoặc có hoạt động đặc biệt. ◎Như: thuyết khách 說客 nhà du thuyết, chánh khách 政客 nhà chính trị, châu bảo khách 珠寶客 người buôn châu báu.
- (Danh) Người được nuôi ăn cho ở tại nhà quý tộc môn hào ngày xưa (để giúp việc, làm cố vấn). ◇Chiến quốc sách 戰國策: Hậu Mạnh Thường Quân xuất kí, vấn môn hạ chư khách thùy tập kế hội 後孟嘗君出記, 問門下諸客誰習計會 (Tề sách tứ 齊策四, Tề nhân hữu Phùng Huyên giả 齊人有馮諼者) Sau Mạnh Thường Quân giở sổ ra, hỏi các môn khách: Vị nào quen việc kế toán?
- (Danh) Người ở xa nhà. ◇Vương Duy 王維: Độc tại dị hương vi dị khách, Mỗi phùng giai tiết bội tư thân 獨在異鄉為異客, 每逢佳節倍思親 (Cửu nguyệt cửu nhật ức San Đông huynh đệ 九月九日憶山東兄弟) Một mình ở quê người làm khách lạ, Mỗi lần gặp tiết trời đẹp càng thêm nhớ người thân.
- (Danh) Phiếm chỉ người nào đó. ◎Như: quá khách 過客 người qua đường.
- (Danh) Lượng từ: suất ăn uống. ◎Như: nhất khách phạn 一客飯 một suất cơm khách.
- (Danh) Họ Khách.
- (Động) Ở trọ, ở ngoài đến ở nhờ. ◇Tam quốc chí 三國志: Hội thiên hạ chi loạn, toại khí quan khách Kinh Châu 會天下之亂, 遂棄官客荊州 (Ngụy thư 魏書, Đỗ Kì truyện 杜畿傳) Biết rằng thiên hạ loạn, bèn bỏ quan, đến ở trọ (làm khách) tại Kinh Châu.
- (Động) Đối đãi theo lễ dành cho tân khách. ◇Sử Kí 史記: Ngũ niên, Sở chi vong thần Ngũ Tử Tư lai bôn, công tử Quang khách chi 五年, 楚之亡臣伍子胥來奔, 公子光客之 (Ngô Thái Bá thế gia 吳太伯世家) Năm thứ năm, bề tôi lưu vong nước Sở là Ngũ Tử Tư đến, công tử Quang đối đãi như khách.
- (Tính) Lịch sự xã giao. ◎Như: khách khí 客氣 khách sáo.
- (Tính) Thứ yếu. ◇Cố Viêm Vũ 顧炎武: Truyện vi chủ, kinh vi khách 傳為主, 經為客 (Nhật tri lục 日知錄, Chu Tử Chu dịch bổn nghĩa 朱子周易本義) Truyện là chính, kinh là phụ.
- (Tính) Ngoài, ngoài xứ. ◎Như: khách tử 客死 chết ở xứ lạ quê người.
- (Tính) Có tính độc lập không tùy thuộc vào ý muốn hoặc cách nhìn sự vật của mỗi người. ◎Như: khách quan 客觀.
|
