Bộ 18 刀 đao [2, 4] U+5207
切 thiết, thế
qie1, qie4, qi4- (Động) Cắt, bổ, thái. ◎Như: thiết đoạn 切斷 cắt đứt, thiết thủy quả 切水果 bổ trái cây.
- (Động) Khắc. ◎Như: như thiết như tha 如切如磋 như khắc như mài (ý nói học phải nghiền ngấu như thợ làm sừng đã khắc lại mài cho bóng).
- (Động) Tiếp giáp (môn hình học). ◎Như: lưỡng viên tương thiết 兩圓相切 hai đường tròn tiếp giáp nhau (tại một điểm duy nhất).
- (Động) Nghiến, cắn chặt. ◎Như: giảo nha thiết xỉ 咬牙切齒 cắn răng nghiến lợi. ◇Sử Kí 史記: Thử thần chi nhật dạ thiết xỉ hủ tâm dã 此臣之日夜切齒腐心也 (Kinh Kha truyện 荊軻傳) Đó là điều làm cho tôi ngày đêm nghiến răng nát ruột.
- (Động) Sát, gần. ◎Như: thiết thân chi thống 切身之痛 đau đớn tận tim gan, bất thiết thật tế 不切實際 không sát thực tế.
- (Động) Bắt mạch. ◎Như: thiết mạch 切脉 bắt mạch.
- (Động) Xiên. ◎Như: phong thiết 風切 gió như xiên.
- (Phó) Quyết, nhất định, chắc chắn. ◎Như: thiết kị 切忌 phải kiêng nhất. ◇Hồng Lâu Mộng 紅樓夢: Chỉ thị đáo bất đắc ý thì, thiết mạc hậu hối 只是到不得意時, 切莫後悔 (Đệ nhất hồi) Chỉ khi không được như ý, quyết chớ có hối hận về sau.
- (Phó) Rất, hết sức, lắm. ◎Như: thiết trúng thời bệnh 切中時病 rất trúng bệnh đời.
- (Tính) Cần kíp, cấp bách, cấp xúc. ◎Như: tình thiết 情切 thực tình cấp bách lắm.
- (Tính) Thân gần, gần gũi. ◎Như: thân thiết 親切.
- (Danh) Yếu điểm, điểm quan trọng.
- (Danh) Phép ghi âm đọc tiếng Hán, đem âm hai chữ hợp với nhau, để biết âm đọc chữ khác. Ví dụ: chữ ngoan 頑, ngô hoàn thiết 吳完切, ngô hoàn hợp lại xén thành ra ngoan.
- Một âm là thế. ◎Như: nhất thế 一切 tất cả, hết thẩy. ◇Pháp Hoa Kinh 法華經: Nhĩ thì, Phật cáo chư Bồ-tát cập nhất thế đại chúng 爾時, 佛告諸菩薩及一切大眾 (Như Lai thọ lượng phẩm đệ thập lục 如來壽量品第十六) Bấy giờ, Phật bảo các Bồ-tát và tất cả đại chúng.
|
