Bộ 9 人 nhân [5, 7] U+4F5C
作 tác
zuo4, zuo1, zuo2- (Động) Dậy, khởi lên, làm cho hứng khởi, hăng hái lên. ◎Như: hưng phong tác lãng 興風作浪 nổi gió dậy sóng, ý nói gây nên sự tình, tạo ra tranh chấp nào đó. ◇Dịch Kinh 易經: Vân tòng long, phong tòng hổ, thánh nhân tác nhi vạn vật đổ 雲從龍, 風從虎, 聖人作而萬物睹 (Kiền quái 乾卦) Mây theo rồng, gió theo cọp, thánh nhân khởi lên mà vạn vật trông vào. ◇Tả truyện 左傳: Phù chiến, dũng khí dã, nhất cổ tác khí, tái nhi suy, tam nhi kiệt 夫戰, 勇氣也, 一鼓作氣, 再而衰, 三而竭 (Tào Quế luận chiến 曹劌論戰) Sự chiến tranh, nói về dũng khí, (nghe) tiếng trống thứ nhất thì (quân) hăng hái, tiếng thứ hai lòng hăng hái giảm xuống, lần thứ ba thì hăng hái hết cả.
- (Động) Tạo dựng. ◇Thi Kinh 詩經: Thiên tác cao san 天作高山 (Chu tụng 周頌, Thiên tác 天作) Trời tạo ra núi cao.
- (Động) Sáng tác. ◎Như: tác thi 作詩 làm thơ (sáng tác thơ). ◇Luận Ngữ 論語: Thuật nhi bất tác 述而不作 (Thuật nhi 述而) Ta truyền thuật (đạo cổ nhân) mà không sáng tác.
- (Động) Tiến hành, cử hành. ◎Như: tác chiến 作戰.
- (Động) Coi là, nhận là. ◎Như: nhận tặc tác phụ 認賊作父 nhận giặc làm cha (cam tâm hòa hợp với phe địch).
- (Động) Làm việc, làm. Cũng như tố 做. ◎Như: tác môi 作媒 làm mối giới, tác chứng 作證 làm chứng.
- (Động) Làm nên, làm thành. Cũng như tố 做. ◎Như: tác nhân 作人 làm người, tác quan 作官 làm quan.
- (Động) Chế tạo, làm ra. ◇Tần Thao Ngọc 秦韜玉: Vị tha nhân tác giá y thường 為他人作嫁衣裳 (Bần nữ 貧女) Làm ra áo cưới cho người khác.
- (Danh) Việc làm. ◎Như: công tác 工作 công việc.
- (Danh) Bài thơ, bài viết, thành quả nghệ thuật. ◎Như: kiệt tác 傑作 tác phẩm xuất sắc, giai tác 佳作 tác phẩm hay, danh tác 名作 tác phẩm nổi tiếng.
- (Danh) Thợ, người thợ. ◎Như: mộc tác 木作 thợ mộc. Cũng như mộc tượng 木匠. $ Ghi chú: mộc tác 木作 cũng có nghĩa là xưởng làm đồ gỗ.
- (Danh) Xưởng, hiệu, nhà làm. ◎Như tác phường 作坊 xưởng, nơi làm việc, ngõa tác 瓦作 xưởng ngói.
|
