Bộ 1 一 nhất [4, 5] U+4E16
世 thế
shi4- (Danh) Ba mươi năm là một thế. ◇Luận Ngữ 論語: Như hữu vương giả, tất thế nhi hậu nhân 如有王者, 必世而後仁 (Tử Lộ 子路) Như có bậc thánh nhân làm thiên tử, phải mất một đời (30 năm) thì mọi người mới có nhân đạo.
- (Danh) Hết đời cha đến đời con là một thế. ◎Như: nhất thế 一世 một đời, thế hệ 世系 nối đời. ◇Liễu Tông Nguyên 柳宗元: Hữu Tưởng thị giả, chuyên kì lợi tam thế hĩ 有蔣氏者, 專其利三世矣 (Bộ xà giả thuyết 捕蛇者說) Có nhà họ Tưởng, chuyên hưởng món lợi đó đã ba đời.
- (Danh) Triều đại. ◎Như: nhất thế 一世 một triều đại (họ nhà vua thay đổi). ◇Đào Uyên Minh 陶淵明: Vấn kim thị hà thế, nãi bất tri hữu Hán, vô luận Ngụy, Tấn 問今是何世, 乃不知有漢, 無論魏, 晉 (Đào hoa nguyên kí 桃花源記) Hỏi bây giờ là đời nào, thì ra họ không biết có đời Hán nữa, nói chi đến đời Ngụy và Tấn.
- (Danh) Thời đại. ◎Như: thịnh thế 盛世 đời thịnh, quý thế 季世 đời suy.
- (Danh) Năm. Cũng như niên 年, tuế 歲. ◇Lễ Kí 禮記: Khứ quốc tam thế 去國三世 (Khúc lễ hạ 曲禮下) Đi khỏi nước ba năm.
- (Danh) Đời, người đời, thế giới, thế gian. ◇Khuất Nguyên 屈原: Cử thế giai trọc ngã độc thanh, chúng nhân giai túy ngã độc tỉnh 舉世皆濁我獨清, 眾人皆醉我獨醒 (Sở từ 楚辭) Cả đời đều đục mình ta trong, mọi người đều say cả, mình ta tỉnh.
- (Danh) Họ Thế.
- (Tính) Nối đời. ◎Như: thế phụ 世父 bác ruột, thế tử 世子 con trưởng của chư hầu.
- (Tính) Nhiều đời, lâu đời. ◎Như: thế giao 世交 đời chơi với nhau, thế cừu 世仇 thù truyền kiếp.
- (Tính) Nói về sự giao tiếp trong xã hội. ◎Như: thế cố 世故 thói đời.
|
